‘Op de duur zou je met een bloempot praten.’ Heel herkenbaar voor wie al eens langere tijd zonder gezelschap was waarmee je een praatje kon slaan. Dit zou dan wel eens de aanleiding geweest kunnen zijn om bij Zora Bots in Oostende hun Billy-Billy zorgrobot in een bloempot te verwerken die dan ook reageert als mensen met hun bloempot beginnen te praten.

Meer en meer wordt digitale technologie ontwikkeld die moet voorkomen dat senioren in een sociaal isolement terecht komen. Het zorgbedrijf Trixxo plaatste onlangs een bestelling van 5000 van die pratende bloempotten die ze onder de naam Trixxie zullen verdelen onder hun oudere klanten. ‘Tijd om mij wat water te geven. Zou je ondertussen zelf ook eens geen glaasje drinken? Over een halfuur komt de poetsvrouw, trouwens.’ Zo zou het dus kunnen klinken als Trixxie een praatje maakt met een klant van Trixxo, berichtte De Standaard in de krant van 11/9.

Eenzaamheid loert om de hoek

Eenzaamheid is de kwaal van deze tijd en een gevolg van onze individualistische levensstijl, nemen we gemakkelijk aan.  Toch klopt dit niet helemaal.  Uit verschillende onderzoeken blijkt dat al jaren op rij ongeveer 30% van de bevolking kampt met eenzaamheid in gradaties van matig tot ernstig. Dat het aantal singles toeneemt, moet ook niet automatisch tot meer eenzaamheid leiden. Wie op jonge leeftijd bewust kiest om als single door het leven te gaan, heeft wellicht zijn leven zo georganiseerd om niet sociaal geïsoleerd te raken. Maar wie hier niet zelf voor kiest zoals bij mensen bij wie hun partner plots wegvalt om welke reden dan ook, loert eenzaamheid vaak om de hoek. Zeker voor wie minder gemakkelijk nieuwe contacten legt en de partner al vele jaren bijna het enige betekenisvolle aanspreekpunt was.

Dit is een situatie waarin veel ouderen op een bepaald moment ongewild in terecht komen. Als je daarbij nog rekening houdt dat kinderen verder uitvliegen dan vroeger en dus niet langer onder de kerktoren blijven wonen, besef je dat kinderen en kleinkinderen niet langer kunnen voorkomen dat hun ouders of grootouders in een sociaal isolement terecht komen. Dat bleek ook al uit de Loneliness Studie van AARP in 2010 die toen 35% eenzamen telde bij wie ouder dan 45 was. De Koning Boudewijn Stichting kwam in België uit bij vier op tien eenzamen bij wie 65 of ouder was.

Eenzaamheid bestrijden binnen de doelgroep die zich bovenaan de bevolkingspiramide bevindt, vormt vandaag een ernstige uitdaging. Want volgens dit AARP onderzoek neemt de kans op overlijden bij iemand die met eenzaamheid kampt toe met 45%. Het risico dat de fysische en mentale gezondheid afneemt, stijgt met 59%. Daarnaast is er ook een link met de ontwikkeling van Alzheimer en een stijgende nood aan zorg en vraag naar opnames in woonzorgcentra en rusthuizen.

Sociale innovatie en digitale technologie vinden elkaar

Sociale innovatie heeft nu ook de mogelijkheden van digitale technologie ontdekt en de komende jaren zien we ongetwijfeld meer van dit soort projecten ontstaan. De eerste positieve reacties van gebruikers van deze nieuwe devices duiken her en der op. Zo berichtte Forbes in mei van dit jaar over een piloot project in een seniorenresidentie in de buurt van San Diego waar bewoners een Alexa, de Amazon Echo voice assistant speaker, ter beschikking kregen. Van de vijftig deelnemers aan dit piloot project gebruikten 75 procent hun Alexa dagelijks. Ongeveer evenveel vertelden dat Alexa hen hielp om meer in contact te blijven met hun familie, vrienden en andere residenten. Eenmaal de gebruikers vertrouwd raakten met Alexa gingen ze zelf experimenteren en gingen op zoek naar nieuwe toepassingen. Zo las Alexa audioboeken voor en herinnerde bewoners eraan dat ze hun medicatie moesten nemen.

In een tweede fase van dit project werd gedemontstreerd hoe Alexa ook kon gebruikt worden om de thermostaat en lichten te bedienen door dit eenvoudigweg aan Alexa te vragen. Vooral voor mensen die minder mobiel zijn, gaf het hen een grotere vrijheid en zelfstandigheid.

Zowel Google als Apple beseffen de potentie van dit soort voice assistant speakers voor mensen die bij het zelfstandig wonen wat hulp kunnen gebruiken maar die niet altijd onmiddellijk in de buurt is. Dit zijn pas de eerste concrete resultaten maar in de labo’s van start-ups worden op dit ogenblik verschillende toepassingen voor deze nieuwe toestellen ontwikkeld met vooral de oudere consument voor ogen.

Dit betekent zonder twijfel een welgekomen hulp voor de vele mantelzorgers die dag in dag uit voor hun hoogbejaarde ouders zorgen maar hierbij best wat hulp kunnen gebruiken.